زایل شود هر آنچه به کلی کمال یافت

می گویند ققنوس , این نماد جاودانگی , پرنده ای نادر و تنهاست که هر هزار سال یکبار بال می گشاید و آواز می خواند و به وجد آمده از آواز خویش , آتشی می افروزد . خود را در آن می افکند , می سوزد و خاکستر می شود و از خاکسترش ققنوسی دیگر پدید می آید تا دور دیگری از زندگی را با طراوت جوانی آغاز کنند . آنگاه زمانی که شهامت یافت , سفر به شهر آفتاب را شروع می کند . همانجایی که در معبد آفتاب , آشیان ققنوس خوش می درخشد . آواز ققنوس ماهیتی سحرآمیز دارد . به افراد پاکدل جرات وجسارت بخشیده و در دل افراد ناپاک , ترس و وحشت ایجاد می کند . اشک این پرنده هم , درمان کننده زخمهاست . تنها دلخوشی ققنوس مرگ است . برای آنکه بتواند زاده شود , ابتدا باید بمیرد که او فرزند خویشتن است . ( خوشا مرگی دگر با آرزوی زایشی دیگر )²

در نظر ققنوس " نه این زمین و زندگی اش چیز دلکشی ست ... حس می کند که زندگی او چنان مرغان دیگر ار بسر آید , در خواب و خورد , رنجی بود کز آن نتوانند نام برد ... آنگه ز رنج های درونیش مست , خود را به روی هیبت آتش می افکند ..."^{3 "}

حقیقتش سر اینکه ققنوس شده همراه لحظه های این روزهایم , ذهن مرا بسیار به خود مشغول کرده بود . اینکه این پرنده افسانه ای از کجا به یکبار آمد و در ذهن و روح من لانه کرد و خواسته اش چیست که تا نیابد , رهایم نمی کند . شک ندارم که در ورای هر کدام از این افسانه ها , حقیقتی نهفته که دست یافتنی ست . شاید من هم باید آتشی فراهم کنم برای سوختنم . شاید هر یک از ما در درون خویش ققنوسی داریم که باید با سوختن در آتشی خود خواسته , زایش وجودی نو را در خویش به تحقق بنشینیم ؛ که زادنی نو تنها آنگاه شکل خواهد گرفت که به کمال رسیده باشی .

و من به این می اندیشم که صاحب این روزها , مولایم علی (ع) , آن مهربان پدر , ققنوسی ست جاودانه بر تارک همه زمانها و مکانها ... او که زندگی اش خود سفرنامه آفتاب است و مهر , خجل از مهر بی نهایت وجود با برکت اوست . انسانی که هر لحظه زندگی اش در آتش رنجی عظیم از رنجهای انسانی , از آن دست دردهایی که خاص اوست و از ذهن من خاکی فراتر است و در فهمم نمی گنجد , می گداخت ! رنجی درونی که هر لحظه او را می میراند , به این امید که در این سوختن ها شعله ای باشد برای انسانهای خفته دورانها تا بیدار شوند و زخمهای عمیق دل و روحشان را در اشکهای علی (ع) درمان کنند و دریابند که برای زادنی نو باید مرد – مرگی از جنس این دنیای خاکی و خواسته های پست آن – که این مرگ , خود زندگی دیگریست ؛ که ابدیت حیات از برکت مرگ به دست می آید .

و علی (ع) فرزند خویشتن است . والد و وارث اینگونه بودن . وجودی که در اوج کمال , با آتشی از جنس نماز – این گفتگوی عاشقانه با معبود – مرگ خویش را رقم زد تا حیاتی جاودانه را معنا بخشد . آنگونه که قرنهاست نام او , دل هر آنچه عاشق را , به درد می آورد . دردی از جنس دردهای دل علی , به این امید که از پس این رنجها , راه و رسم زندگی علی گونه و مرگی علی وار را بیاموزد . همانگونه که بعدها فرزندش , حسین (ع) , مرگی دیگر در آتشی برخاسته از دردهای دین و انسانیت را رقم می زند و ققنوس وار می سوزد تا دین زنده بماند و آزادگی به افسانه ها نپیوندد . کاش همچو ققنوس , رهرو راه مولا باشیم . کاش ذره ای دریابیم راز جاودانگی علی (ع) را ....

1- عنوان پست , مصرعی ست از سعدی    2- قسمتی ازشعر دکتر شفیعی کدکنی   3- قسمتی از شعر ققنوس نیما یوشیج 

پی نوشت :

بخوانید ققنوس از منظر نگاه دوستان عزیز دیگر را :

مهاجر ( صهبانا ) ,  عمه طهورا ,  سایه  , رفیق  ,  زهرا زین الدین , امپراطور بهاران , آسمان سکوت   ,   آقا بزرگ  ,  سپیده  ,  مهرداد  ,  فرداد  ,  سپهر