در شعر همیشه قهرمان خواهی ماند

نکو داشت استاد محمد قهرمان ، در روز چهارشنبه 29/2/89 در تالار اندیشه واقع در شهرستان تربت حیدریه ( زادگاه ایشان ) برگزار شد . در بدو ورود استاد به سالن ، تعدادی از بچه های مهد کودکی در قالب سرودی زیبا و گل در دست به استاد خوشامد گفتند و در ادامه سیدعباس سجادی ، مجری برنامه ، مراسم را با قرائت غزلی از استاد قهرمان شروع می کند و البته در همان ابیات نخستین کلمه ای را اشتباه می خواند و استاد هم تذکر می دهد .

عزم رفتن داری و من ناگزیر از ماندنم             ای مسافر ! بازوان را حلقه کن بر گردنم

که آقای سجادی به اشتباه خواندند : من ناگزیر از رفتنم ....

محمد رشید به نمایندگی از جامعه ادبی تربت حیدریه دقایقی درباره استاد قهرمان و اهمیت ادبیات سخن می گوید : "در طول تاریخ شعر و ادب ، شعر نزد خراسان و خراسانیان جایگاه ویژه ای داشته و بوده اند شاعران خراسانی ای که کاخ شعر را آراسته اند که از آن جمله می توان از استاد محمد قهرمان نام برد ... ". حجه الاسلام شریعتی تبار ، امام جمعه تربت سخنران بعدیست که ضمن خیرمقدم می گوید :" ما امروز شاهد بزرگداشت قهرمان عزیز هستیم که در طول عمر پربار خود به ادبیات خدمات فراوانی را انجام داده ، کسی که بزرگانی چون غلامحسین یوسفی و دکتر شفیعی کدکنی کار او را ستوده اند" . دبیر اجرایی مراسم ، فرشته خدابنده هم متنی طولانی را خواند که در قسمتی از آن آمده است :" وقتی که  شناسنامه گرانسنگ استاد قهرمان نوشته آقای رضا افضلی را می خوانیم که شاعران و بزرگان شعر و ادب ایران با چه اوصافی به بزرگداشت ایشان پرداخته اند ، بی گمان برپایی این نکوداشت را در تربت حیدریه باید برگ سبزی از سوی همشهریان استاد قلمداد کرد "و از خود خواندند :

استاد بزرگ شعر ، نام تو بلند                  ای قصه قهرمانی ات بی مانند

ما از تو نوشتیم همه بیت به بیت              ما از تو سرودیم همه بند به بند

پس از شنیدن صحبتها ، نوبت به شعرخوانی میرسد . استاد قهرمان در شروع برنامه از مجری خواست تا اعلام کند ، امشب تربتی ها شعر نخوانند تا نوبت به میهمانان برسد . پس شعر این شاعران را می شنویم : عصمت میرزایی ، محمد سلمانی و بیژن ارژن که دریکی از رباعی هایش گفته است :

چون قصه عشق جاودان خواهی ماند                   چون ماه به اوج آسمان خواهی ماند

در عشق به راه بیستون خواهی رفت                   در شعر همیشه قهرمان خواهی ماند .

سپس حجه الاسلام رضایی ، نماینده تربت در مجلس نیز کوتاه سخن می گوید که از آن جمله است :" استاد قهرمان دست شما درد نکند که برای تربت و تربتی امروز در میان ستارگان عالم شعر چون خورشیدی درخشیدید  و به ما افتخار دادید . قهرمان نه تنها امروز قهرمان تربت خواهد ماند که همیشه قهرمان خواهد بود" . در ادامه برنامه باز هم نوبت به شعرخوانی رسید : ناصر فیض ، مرتضی امیری اسفندقه و آن گاه اجرای زیبایی از گروه موسیقی خسروان از هنرمندان جوان تربتی را می شنویم . سپس محمدرضا خوشدل شعری به زبان محلی برای استاد قهرمان خواند و آن گاه پذیرایی از میهمانان شروع  گشت .

 اسفندیار جهانشیری ، علی اکبر عباسی ، حامد علیزاده ، رضا افضلی و سعید آذین مترجم نام آشنای کشورمان دیگر حاضران در مراسم هستند که شعر می خوانند . احمد وطن دوست ، سرپرست اداره ارشاد تربت هم پیش از اجرای استاد سمندری دقایقی برای حاضران سخن می گوید و آن گاه نوبت به هنرنمایی استاد بی بدیل دو تار استاد حسین سمندری می رسد تا برای دقایقی همه را با پنجه زیبای خود جادو کند و سرانجام نوبت به شعرخوانی استاد قهرمان می رسد که مورد تشویق حاضران قرار می گیرد .در حین مراسم نیز ، فیلم کوتاهی از زندگی استاد به روایت خانم فرشته خدابنده به نمایش گذاشته می شود . و در پایان اهدای تندیس به استاد که توسط فرزند ایشان صورت می پذیرد و اهدای یادبود به سایر میهمانان و شعرای حاضر در جلسه  انجام می شود .امید اینکه در آینده شاهد برگزاری هر چه باشکوهتر و در خور شان نکوداشتهایی برای تمامی هنرمندان و بزرگان این مرزو بوم باشیم .

پی نوشت 1: دوستانی که علاقمند به شنیدن شعرهای محلی خراسان هستند ، شعر استاد قهرمان را که خطاب به استاد حسین سمندری خوانده اند ، می توانند از اینجا بشنوند .عکس بالا مربوط به شعرخوانی استاد با دوتار نوازی استاد سمندری در بزرگداشت ایشان در سال ۸۴ در دانشگاه فردوسی مشهد می باشد .

پی نوشت 2: این گزارش ماحصلی است از شنیده ها و خوانده های من از روزنامه قدس خراسان و گفتگو با استاد محمدقهرمان و همچنین برادر عزیزم محمد .

پی نوشت 3: برای عزیزانی که علاقمند به خواندن شعر دیگری از استاد قهرمان هستند ، شعر قرائت شده در ابتدای جلسه را در ادامه مطلب می آورم .

1-     محمد قهرمان متولد ۱۰ تیر ۱۳۰۸ در شهر تربت حیدریه
- تحصیلات ابتدایى تا دوم متوسطه در تربت حیدریه
- عزیمت به مشهد و پایان تحصیلات متوسطه و عزیمت به تهران
- اخذ مدرک لیسانس حقوق در رشته قضایی
- سرودن اشعار محلى به زبان خراسانی از دوران تحصیل
- کتابدار کتابخانه دانشکده ادبیات خراسان در دهه۴۰ تصحیح و تحقیق در متون کهن سبک هندى و انتشار نزدیک به بیست اثر تحقیقى
- برخى از آثار تحقیقى او عبارتند از:

تصحیح دیوان صائب تبریزى (۶جلد)، تصحیح دیوان صیدى تهرانى، انتشار و تصحیح مجموعه آثار ابوطالب کلیم همدانى، تصحیح دیوان حاج محمد جان قدسى مشهدى، برگزیده اشعار صائب و دیگر شعراى معروف سبک هندى، صیادان معنى (برگزیده اشعار سخن سرایان شیوه هندى) و ...
- انتشار مجموعه «حاصل عمر» شامل مجموعه اشعار محمد قهرمان و نشر شعرهاى تربتى او با نام «خدى خداى خودم»
- همچنین درباره محمد قهرمان کتاب «شناخت نامه محمد قهرمان» تألیف دکتر رضا افضلى و «پردگیان خیال» ارج نامه او منتشر شده است

2-      

 عزم رفتن داری و من ناگزیر از ماندنم                 ای مسافر ! بازوان را حلقه کن برگردنم

سربنه بر سینه من ساعتی از روی لطف            تا بماند هفته ها بوی تو در پیراهنم

عاشقی نازکدلم ، کم ظرف ، مانند حباب           دم مزن با من به تندی ، زان که در دم بشکنم

می شماری ناله ام را همچو نی ، باد هوا           خم به ابرویت نیاید ، بشنوی گر شیونم

از من افتاده گر آگه نباشی ، دور نیست             بی صدا چون سایه باشد ، بر زمین افتادنم

گر شدی دلبسته من ، یا منم پایند تو                فرقها باشد میان ما ، تو جانی ، من تنم

پلکهایم شب نمی آیند دور از تو به هم               گر مژه بر هم زنم ، در دیده ریزد سوزنم

آتش عشقت نمی دانی چه با من می کند          برق عالمسوز را سر داده ای در خرمنم

آه ای هجران تو بی رحم چون آوار و سیل            من نه سنگ خاره ام آخر ، نه کوه آهنم

نیستی آگه ز رسم دوستی ، بشنو که من         آنچنانت دوست می دارم که با خود دشمنم !

خار در پیراهنم ، چون با توام ، برگ گل است       برگ گل ، چون بی توام ، خار است در پیراهنم

ای چو داغ لاله ، پایت بر سر آتش ، بیا               تا چو برگ لاله ، گلگون بینی از خون دامنم

دایه را گویند دامن سوزد و مادر دلش              آنکه زین ماتم ، دلش هم سوخت چون دامن ، منم

تا بماند آبرو بر جا ، نهفتم ناله را                       ور نه می دیدند مردم ،  روز و شب در شیونم

می برد هر ماتمی را آدمی کم کم زیاد              بهترین نعمت فراموشی ست ، ای زیبا صنم  !